До семејството на покојниот професор д-р Слободан Мицковиќ

Почитувани, ви благодарам што без многу прашувања ми го доставивте дигиталниот ракопис на професоровиот роман “Промена на Бога“.
Сега можам да ви кажам и зошто го побарав.
Имено, пред извесно време првпат го прочитав романот, како печатено издание на Детска радост, 1998 год. Имам наопачен обичај на секоја книга да ѝ го читам прво поговорот, ако го има. Така и тогаш - под наслов „Странствувањето на една проза“ го прочитав поговорот што го напишала госпоѓата Оливера Ќорвезироска која едновремено била и лектор и коректор на “Промена на бога“.
Добро, убаво напишан текст, посветен на три професорови романи кои тој самиот ги означил како трилогија под наслов „Двојно доба“.
Потоа на еден здив го голтнав и романот. Отпорано имав прочитано два романи на Професорот (“Куќата на Мазарена“ и “Самоубиецот“) па знаев за неговото мајсторство – за фактографската беспрекорност на фабулите и за динамичноста, духовитоста и економичноста на неговиот раскажувачки стил.
Романот “Промена на бога“ има два временски тока на раскажувањето: сегашноста, 20-тиот век и минатото од 17-ти век. Тие два тока се поврзани со сознанието на главниот лик од сегашноста, Дина Накова Муратовска, дека е потомок на исламизираниот Мурат Колецот од 17 век (теза на романот).
Моите педесет години читателски стаж ме научија низ фактите кои се изнесуваат во текстот постојано да ја проверувам одржливоста на главниот склоп (тезата). По завршувањето на читањето, имав чувство дека или јас погрешно сум разбрал што е тезата или авторот пропуштил да изнесе битен факт за тоа како испаѓа Мурат Колецот од 17 век да е предок на Дина Муратовска од 20 век?  
Пак го прочитав поговорот на госпоѓата Оливера Ќорвезироска и најдов дека она што јас го зедов како сигурна теза на романот таа го третира само како “…коинцидирање на раскажувачките и на други факти со кои се остварува сомнеж дека се работи за исто колено следено дури 3 века (врската меѓу Мурат Колецот и Дина Муратовска)…“
Морав да извлечам цитати од романот со кои ќе го поткрепам моето разбирање дека не се работи за сомнеж туку за експлицитно изнесена теза. Еве што пишува на стр. 84: ..„Последно ти е ова, Колец, да те викам Колец. Отсега ќе бидеш Мурат и нема да си кулукчар ами аргат и ќе земаш дента грош за тебе и три за колата“ „Аирлија“ – рече Мурат и плукна во мракот (Тоа беше предокот на Дина Муратовска од кој, и кога преминаа пак во христијанство, им остана презимето Муратовци. По кое, во својата теза, требаше да трага Дина….)
Исто така и на стр.128: “…па пак ја позеде мислата за таа ќерка на Мурат. Ќерката на Мурат значи откинала, значи се спасила, од тој Мурат, и избегала во Богородица. Која Богородица? Каква е таа Богородица велеска? Па сигурно е Богородица Велешка! Да, тогаш тој манстир бил женски манастир. Ама како ќерка на Турчин да избега во манастир? … Легна, мижеше и се напрегаше да го види тоа време. Наеднаш ги отвори широко очите – па тоа е Мурат, нејзиниот Мурат, предокот, кој се потурчил и затоа ќерката, која не сакала да го смени Господа, избегала во манастир….“
Врз основа на ова, мислам дека може да заклучиме: она кое госпоѓата Оливера Ќорвезироска го нарекува „сомнеж“ е јасно дефинирана теза на романот!
И потоа си мислев: како е можно, при вака јасно дефинирање на тезата, госпоѓата Ќорвезироска тоа да не го забележи?  
Едно од можните објаснувања е дека таа како лектор и коректор, на работа и на компјутер го читала романот повнимателно од било кој друг читател ама првенствено сосредоточена да наоѓа и поправа лекторски и печатни грешки во дигиталниот ракопис! А тоа не е баш некоја удобна положба и улога за аналитичко читање на еден роман!
Затоа веднаш си помислив дека оној недостаток на битен факт - за тоа како испаѓа Мурат Колецот од 17-тиот век, со единствениот потомок, ќерката која избегала и се замонашила во манастир (па според тоа не се омажила и немала потомство) да е предок на Дина Муратовска од 20 век? - можеби е ненамерна грешка во средувањето на професоровиот дигитален ракопис за печатење во кој некоја реченица е избришана.

Затоа ви го побарав дигиталниот ракопис – за да го прочитам романот токму онака како што покојниот Професор го напишал!
И еве што најдов, како разлика во однос на печатеното издание:
На стр. 171 јасно е кажано дека пролетта, жена му на Мурат Колецот се вратила сама, без ќерката која останала во манастирот, ама Мурат Колецот не ја прибрал дома кај себе, туку на својот брат му наредил тој да ја прибере во планинското бачило.
Зошто така постапил Мурат Колецот?
Одговорот е содржан во една испуштена реченица која постои во дигиталниот професоров оригинал на ракописот а ја нема во печатеното издание на романот.
Таа реченица е на стр. 173, каде првин се објаснува: “кога мажите ќе сфатат какво место и какви предимства, токму над жените, им носи исламот, ајде прекали ги да го остават. За еден човечки век работата така ќе се зацврсти, како да биле во верата од дедо-прадедо“. па следува во заграда и гласи: “(Најсвеж пример беше веќе трудната втора жена на Мурат Колецот – едно запустено девојче кое го откина од злата судбина кај Камбуровци, зимата додека беа во бегство жена му и ќерка му).“  
Значи, Професорот јасно кажал дека Мурат Колецот се преженил со млада жена од која имал потомство и од таа лоза потекнува Дина.
На крај, уште еднаш ви благодарам за љубезноста, чест ми е што барем малку придонесов за разјаснување на овој мал недостаток во печатеното издание на романот “Промена на Бога“ на професорот д-р Слободан Мицковиќ.
Со почит,
Љупчо Бочваров

 1

Во жолта шума два патишта се двојат,
жалам што не можам да тргнам по двата,
кој да го фатам, долго умислено стојам,
ѕурам во едниот, тежината да му ја сфатам,
оти на него трнливи грмушки се стројат.
2
Го разгледувам другиот, навидум патека чиста, 
на неа можеби ќе ме чека подобриот помин, 
но беше затревен и бара разгазувачки пристап;
така што, според моите претпоставки скромни,
одењето по него би ми било скаламуција иста.
3
И двата во мојата зора еднакво ми се плазат,
во лисјата нема стапка што би ме насочила.
Ох, оној првиот пат, за друг ден ќе си го пазам!
Сепак, знаејќи дека би ме водел кон горчила,
се посомневав дека било кога по него ќе газам.
4
Но, да си кажам право, со олеснителен здив,
откако долги времиња ме делат од оној час:
во шумата со еден избор, патиштата беа чифт,
оној трнливиот и неразгазениот го одбрав јас -
и тоа ме направи да бидам пргав и со ум див.

Оригиналот:

The Road Not Taken 
BY ROBERT FROST
1
Two roads diverged in a yellow wood,
And sorry I could not travel both
And be one traveler, long I stood
And looked down one as far as I could
To where it bent in the undergrowth;  
2
Then took the other, as just as fair,
And having perhaps the better claim,
Because it was grassy and wanted wear;
Though as for that the passing there
Had worn them really about the same,
3
And both that morning equally lay
In leaves no step had trodden black.
Oh, I kept the first for another day!
Yet knowing how way leads on to way,
I doubted if I should ever come back.  
4
I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I—
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference.

https://www.poetryfoundation.org/poems/44272/the-road-not-taken        

на Октавио

1
Таму книгата “Речникот на ангелите“ е тапа,
педесет години никој не се ни допрел до неа,
и јас прв ја отворив во љубопитствен напад:
капаците се распукнаа а листовите се ронеа.
2
Открив дека ангелите биле во огромни броеви,
како најплодната сорта муви да им била база,
небото стемнувало од нивните летечки роеви,
морало да мафтате со раце за да не ве лазат.
3
А сега, дур сонцето блескоти низ високите џамови,
во мракот на книгите ангелите и боговите чмаат.
Големото таинство ни лежи на полицата, за срамови,
додека госпоѓа Џонс прави обиколка секој саат.
4
Она е многу висока а кога оди, главата си ја крева,
втренчено е свртена кон полиците и како да слуша.
Јас ништо не слушам од книгите, ни шепот ни врева,
но госпоѓата Џонс ги слуша бидејќи слуша со душа.

Оригиналот:
In the Library
for Octavio

There’s a book called
“A Dictionary of Angels.”
No one has opened it in fifty years,
I know, because when I did,
The covers creaked, the pages
Crumbled. There I discovered

The angels were once as plentiful
As species of flies.
The sky at dusk
Used to be thick with them.
You had to wave both arms
Just to keep them away.

Now the sun is shining
Through the tall windows.
The library is a quiet place.
Angels and gods huddled
In dark unopened books.
The great secret lies
On some shelf Miss Jones
Passes every day on her rounds.

She’s very tall, so she keeps
Her head tipped as if listening.
The books are whispering.
I hear nothing, but she does.
*****
https://www.poets.org/poetsorg/poem/library

1 Кратките зимски денови ама ептен ги мразам 
со попладнињата без снег во кои студот кине,
со мракот заитан да не поклопи под својот казан
штом и последниот школски автобус ќе мине. 

2 Не трпам жени кои како мракот да го жалат
па во целата куќа само една светилка палат,
натуткани во три џемпери и шал на кауч седат
за со тој безмилосен ќеф на греење да штедат.

3 Она што ме доведува до очај и духовна беда
се оброците молкома пред телевизорот јадени
додека рецитали на дневните ужаси се редат 
за на крај и злослутни прогнози да бидат дадени.

4 Срце ми се кине, секоја ноќ легнувам в кревет
под јамболија и јорган, во мразарник страшен,
со онаа што има сила да шепоти молитви девет
за кај Господ да го обезбеди Спасението наше.

 1

Во жешково, ноќе многумина на тремот дремат
и понекој од нив на една сосетка се потсетува
иако тој случај е веќе стара триесетгодишна тема:
откако по вечерата излегла троа да се расшетува,
ги оставила мажот и децата и до ден-денес ја нема. 
2
Никој сега за неа не може да каже многу нешто,
освен дека напати втренчено се насмевнуваше
и да ја прашавте на што мисли, не ви кажуваше,
како веќе да си има тајна што ја крие многу вешто,
или како да жали што бар една тајна не чуваше.

Оригиналот:

The one who disappeared

Now that it’s warm to sit on the porch at night
Someone happened to remember a neighbor,
Though it had been more than thirty years
Since she went for a little walk after dinner
And never came back to her husband and children.

No one present could recall much about her,
Except how she’d smile and grow thoughtful
All of a sudden and would not say what about,
When asked, as if she already carried a secret,
Or was heartbroken that she didn’t have one.

 ДОГОВОР ЗА ПРИЈАТЕЛСТВО, ДОБРОСОСЕДСТВО И СОРАБОТКА МЕЃУ РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА И РЕПУБЛИКА БУГАРИЈА

Република Македонија и Република Бугарија (нарекувани во понатамошниот текст заеднички „Договорни страни“),

Поаѓајќи од заедничкиот стремеж за понатамошен развој на добрососедството, пријателството и соработката меѓу двете држави,

Длабоко убедени во потребата од развој на соработката врз основа на меѓусебното почитување, доверба, разбирање, добрососедство и заемно почитување на интересите на нивните држави,

Верувајќи дека сеопфатниот развој и продлабочување на пријателските добрососедски односи меѓу нив одговара на интересите на народите на Република Македонија и Република Бугарија,

Убедени во неопходноста од зајакнување на безбедноста и мирот, соработката и довербата во Југоисточна Европа,

Поздравувајќи го стремежот на Република Македонија за интеграција во европските и евроатлантските структури,

Верувајќи дека конструктивниот дијалог за сите аспекти на билатералните односи, како и за регионални и меѓународни прашања, ќе придонесе за понатамошен развој на врските меѓу двете држави на рамноправна основа,

Потврдувајќи го фундаменталното значење на Заедничката декларација од 22 февруари 1999 г. во односите меѓу двете држави,

Имајќи ја предвид заедничката историја, која ги поврзува двете држави и нивните народи,

Почитувајќи ги принципите на Повелбата на Обединетите нации и документите на Организацијата за безбедност и соработка во Европа, како и демократските принципи содржани во актите на Советот на Европа,

Се договорија за следново:

Член 1

Двете Договорни страни ќе развиваат сестрани односи помеѓу себе во согласност со основните принципи на меѓународното право и добрососедството.

Член 2

1. Двете Договорни страни ќе соработуваат во рамките на Обединетите нации, Организацијата за безбедност и соработка во Европа, Советот на Европа и други меѓународни организации и форуми.

2. Двете Договорни страни ќе ја развиваат соработката помеѓу себе во областа на европската и евроатлантската интеграција, насочена кон успешна подготовка на Република Македонија за нејзиното пристапување кон Европската Унија и НАТО. Бугарската страна ќе го сподели своето искуство со цел да и помогне на Република Македонија да ги исполни неопходните критериуми за членство во Европската Унија и ќе ја поддржи Република Македонија за добивање на покана за членство во НАТО согласно соодветните одлуки од средбите на врвот на НАТО.

Член 3

Двете Договорни страни ќе помагаат за развој на соработката меѓу државите од Југоисточна Европа, за зајакнување на разбирањето, мирот и стабилноста во регионот и при реализацијата на регионални проекти, како дел од процесот за создавање на единствена Европа.

Член 4

1.Двете Договорни страни ќе одржуваат контакти и ќе остваруваат средби меѓу претставници на органите на државната власт на различни нивоа за развој на пријателските односи и соработката.

2.Двете Договорни страни ќе помагаат за одржување на контактите меѓу локалните власти и граѓаните на двете Договорни страни.

Член 5

Имајќи ја предвид нивната географска блискост, двете Договорни страни ќе се стремат да создаваат неопходни правни, економски, финансиски и трговски услови за обезбедување на најшироко можно движење на стоки, услуги и капитал. Тие ќе ги поттикнуваат заедничките инвестиции и ќе обезбедат нивна заштита.

Член 6

Двете Договорни страни ќе го поддржуваат зголемувањето на туристичката размена, како и развојот на соодветни форми на соработка во областа на туризмот.

Член 7

1.Двете Договорни страни ќе ги прошируваат и усовршуваат транспортните врски и комуникациите меѓу нив, вклучително во рамките на регионалните инфраструктурни проекти.

2.Двете Договорни страни ќе се стремат кон олеснување на царинските и граничните формалности за патниците и стоките, кои се движат меѓу нив.

Член 8

1.Двете Договорни страни ќе ја поттикнуваат активната и непречена соработка во областа на културата, образованието, здравството, социјалната грижа и спортот.

2.Во рок најдоцна до три месеци од влегувањето во сила на овој договор, со цел продлабочување на заемната доверба, двете Договорни страни ќе формираат Заедничка мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања, на паритетна основа, за да придонесе за објективно и засновано на автентични и на докази засновани историски извори, научно толкување на историските настани. Комисијата ќе поднесува едногодишен извештај за својата работа пред владите на Договорните страни.

3.Двете Договорни страни ќе организираат со заемна согласност заеднички чествувања на заеднички историски настани и личности, насочени кон зајакнување на добрососедските односи во духот на европските вредности.

Член 9

Двете Договорни страни ќе прават напори за слободно распространување на информации, преку поттикнување и развивање на соработката во областа на средствата за јавно информирање со искористување на можностите на современите информативни средства. Тие ќе се ангажираат во заштитата на авторските и интелектуалните права на творците од двете земји.

Член 10

Двете Договорни страни ќе ја унапредуваат соработката во правната и конзуларната област и поконкретно во областа на граѓанските, казнените и административните прашања, како и за решавање на хуманитарните и социјалните проблеми на нивните граѓани.

Член 11

1.Ниту една од Договорните страни нема да презема, поттикнува и поддржува дејствија, насочени против другата земја, кои имаат непријателски карактер.

2.Ниту една од Договорните страни нема да дозволи нејзината територија да биде искористена против другата од организации и групи, кои имаат за цел извршување на субверзивни, сепаратистички дејствија и дејствија кои се закана за мирот и безбедноста на другата Договорна страна.

3.Двете Договорни страни немаат и нема да пројавуваат територијални претензии една спрема друга.

4.Секоја од Договорните страни има право да ги заштитува правата и интересите на своите државјани, на територијата на другата Договорна страна, во согласност со меѓународното право.

5.Република Македонија потврдува дека ништо од нејзиниот Устав не може и не треба да се толкува дека претставува или некогаш ќе претставува основа за мешање во внатрешните работи на Република Бугарија, со цел заштита на статусот и правата на лица што не се државјани на Република Македонија.

6.Двете Договорни страни ќе преземаат ефикасни мерки за спречување на недобронамерна пропаганда од страна на институции и агенции и ќе обесхрабруваат дејности на приватни субјекти, насочени кон поттикнување на насилство, омраза или други слични дејствија, кои би им наштетиле на нивните односи.

Член 12

1.Во рок од три месеци од влегувањето во сила на овој Договор, двете Договорни страни ќе основаат Заедничка меѓувладина комисија. Комисијата се копретседава од Министрите за надворешни работи на двете Договорни страни и вклучува високи официјални претставници на двете Договорни страни.

2.Заедничката меѓувладина комисија ќе одржува редовни средби еднаш годишно, со цел преглед на ефективната примена на овој Договор, примена на мерки за подобрување на билатералната соработка, како и решавање на прашања, кои се појавиле за време на исполнувањето на Договорот. Секоја од Договорните страни може, по потреба, да предложи организирање на дополнителни средби на Заедничката меѓувладина комисија.

Член 13

1.Овој Договор подлежи на ратификација согласно уставните барања на Договорните страни. Овој Договор влегува во сила на датумот на размената на ратификационите инструменти на двете Договорни страни и останува во сила за неопределен временски период.

2.Овој Договор може да биде изменет со писмена согласност меѓу двете Договорни страни. Измените се договараат по дипломатски пат и влегуваат во сила во согласност со став 1 од овој член.

3.Секоја Договорна страна може да го раскине Договорот со испраќање на писмено известување до другата Договорна страна. Договорот ќе престане да биде во сила една година по датумот на приемот на ваквото известување.

Член 14

Овој Договор, на никаков начин, нема да биде толкуван така што ќе противречи на билатералните и мултилатералните договори, чии страни се Договорните страни.

Потпишан во два оригинални примероци, секој од нив на официјалните јазици на Договорните страни – македонски јазик, согласно Уставот на Република Македонија и бугарски јазик, согласно Уставот на Република Бугарија, при што и двата текста имаат еднаква важност.

1 Надежта е  она пердувестото,
скокотливо летка во сечија душа,
на зборовите им го отима местото,
и сред виор со сладост се слуша.
2
И го шилчи виорот со назабена спица,
не му дава во душата да ни пушти нога,
тој пробува да ја збуни малечката птица,
но таа истрајно го  храни нашиот оган.
3
Ја слушав таа птичка во најстуден предел,
и на море туѓинско кај нема прошка;
а таа никогаш досега, за спокојот вреден, 
од мене не побарала ниту трошка.

http://www.poetryoutloud.org/poems-and-performance/poems/detail/42889

(Ha Мајкл Лонгли)

1

Кога бев дете, бунарите ми беа најдрага опсесија,

се палев на нивните стари чекрци и кофи дрвени:

на темна позадина беше уловена небесна чудесија,

на мовта и тињата носниците ми беа настрвени.

2

Кај еден во цигланата, со натстрешница растурена,

се насладував неизмерно и од задоволство писнав

кога на крајот од јажето кофата што беше сјурена

долж недогледната дупка со тресок во вода плисна.

3

А кај еден друг, плиток и под сувоѕидан шанец,

што беше речиси како аквариум во темен потон,

кога ќе потегнев некој корен од тревниот танец

ќе се забелееше едно кловновско лице по дното.

4

Други имаа ехо, повиците ваши немаше да запрат,

ви се враќаа дополнети со музика игрива и бодра.

А кај еден добив уплав: од високата трева и папрат,

залетан збунет стаорец се плесна врз мојот одраз!

5

Сега, нема веќе тегнење корења и чепкање в кал,

под честа ми е како Нарцис врз извори да зјапам:

за да си се восхитам, на римите им бидувам крал

и така темнината ми возвраќа со најнежен напад.

 

1
Те гледам како со тенки помодрени дланки пиеш од фонтана,
фотографот во тебе жедта на малечка птичка ја зел на нишан;
во твоето последно писмо таа слика од Франција е моја храна
оти јас опширно ти одговорив а ти никогаш веќе не ми пиша.
2
Ти пишуваше луди песни за АНГЕЛИ И БОГ, со големи слова,
и на тебе многумина славни уметници оставиле љубовни петна,
а јас ти пишав, тоа е во ред, само напред, дај им нека те ловат,
не сум им љубоморен, јас тебе во живо никогаш не те сретнав.
3
Бевме близу еднаш во Њу Орлеанс, сал еден и пол блок згради,
ама ние никогаш не се сретнавме, никогаш допирот не ни спои,
оти ти отиде со славните и на радио ги фалеше со полни гради
иако тие се грижеа само за нивната слава а не и за песните твои.
4
Не те есапеа тебе, убавата девојка што во кревет ќеф им прави
а потоа со големи букви за АНГЕЛИ И БОГ пишува песна нова;
знам дека Бог е мртов, ми го кажаа тоа умни атеистички глави
ама читајќи те, не бев сигурен, можеби заради големите слова.
5
На издавачите им велев дека си поетеса чиј полет нема да сопре,
да те печатат, дека си луда ама магична и во огнот твој нема лага;
те сакав како маж што ја сака жената која никогаш не ја допрел
туку само ѝ пишувал а нејзините писма и слики му држеле влага.
6
Би те сакал и уште повеќе да седев во мала соба и да виткав цигар
слушајќи те како мочкаш во бањата ама Бог не даде тоа да се случи.
Твоите писма станаа тажни. Те изневерил љубовник, твојот тигар!
Ти одговорив, сите љубовници изневеруваат, така животот се учи.
7
Залудно, ти ми пиша дека на клупа за плачење ко китка си свенала.
Ти одговорив со утеха а никогаш не добив одговор а толку го сакав.
По три месеци пријател ми пиша дека сама врз себе рака си кренала.
Да те знаев во живо, ќе бев нечесен кон тебе и затоа подобро е вака.     Adagio in G Minor (Albinoni)   Enjoy this beautiful piece with an appropriately awe-inspiring slideshow :) The Adagio in G minor for violin, strings and organ continuo, is a ne  

Во 19 век во Велес живеел еден стар ерген што ја имал среќата како единец, од татко му трговец да наследи доволно пари за животот да го минува по меани и во повремени посети на локалниот курварски салон. Но, кога наближил кон педесеттата година од својот нездрав живот, сфатил дека ќе му треба жена за да го двори под старост па по дуќаните и пазарџиите разгласил дека сака да се жени. Чуле за тоа и тројца браќа од едно велешко село. Тие имале сестра која останала стара мома, откако по раната смрт на нивната мајка практично им станала втора мајка но и слугинка на браќата во текот на нивното растење. Иако многу си ја сакале, бидејќи сега веќе не им требала, решиле да ја омажат за велешкиот ерген. Нему тоа му се видело како добра прилика: селска жена, навикната на покорност, без ризик да роди. А тој ќе си тера пак по старо. И биднала работа, се венчале. Жената го трпела ергенскиот живот на својот маж но еднаш тој ја удрил неколку пати со тупаница по главата зашто наводно му подметнала леген со прежешка вода за да му ги мие нозете. За ќотекот разбрале соседите па еден од нив со интригантски табиет, во пазарен ден му кажал на еден од браќата на жената. Овој им кажал на другите двајца и сите многу се ожалостиле за својата сестра па наредниот ден отишле во градот за да му го дотераат умот на зетот. Во градот прв ги видел токму соседот на бељаџијата па сакајќи да ја предупреди ѓурултијата што би настанала во нивното маало, побрзал пред нив и му кажал на женотепачот што му се спрема. Овој му се заблагодарил на соседот и веднаш се облекол како за на подолг пат и на жената ѝ кажал дека ќе оди во Прилеп за да наплати некоја стара вересија и дека таму ќе се задржи цела седмица, сметајќи дека за толку време ќе им помине лутината на неговите шуревци и дека ќе си отидат во селото. А на соседот што пријателски го предупредил, му кажал дека всушност ќе иде само до Превалец, околу еден километар од градот кон Прилеп, каде ќе се засолни во куќата на баждарџијата. Го замолил соседот, преку пазарџиите кои се враќаат кон селата накај Прилеп, секој ден да го известува, дали браќата на жена му се уште во градот. А за пренесувачите на пораката да не знаат за што точно се работи, на соседот му рекол на пазарџиите да им каже дека е доволно само еден збор да кажат „сеуште“ и тој ќе знае дека браќата-одмаздници се уште се во градот. А кога ќе си отидат браќата, пораката требало да биде “безгајле“. И верно, десет дена бељаџијата од разни пазарџии добивал абер “сеуште“ иако здушно и порано очекувал “безгајле“. Но, по десетте дена чекање, браќата-одмаздници се оладиле од лутината а и си имале заостанати обврски дома па единаесеттиот ден се поздравиле со сестра им и заминале в село. Соседот тоа го забележал и по еден пазарџија накај Превалец пратил абер “безгајле“ та вечерта бељаџијата се прибрал дома. Се разбира, благодарение на недодржливо интригантниот сосед, овој случај станал градско мезе и во говорот велешки зборот “сеуште“ се зацврстил како поим за нешто кое “е уште“ иако се очекувало дека нема да биде. Јас зборот “сеуште“ така го пишувам затоа што:
1. “сеуште“ во однос на “си уште“ е три пати полесно да се напише;
2. тој збор значи дека нешто е постоечко иако се надевало или очекувало дека нема да постои.

Значи, тој збор е составен од глаголот “е“ и од прилогот “уште“ а не од заменката “си“ и од прилогот “уште“.
3. тој збор, напишан како “си уште“ е глупост бидејќи ако нешто веќе е “си“ не може да е уште повеќе од тоа.

 1
Сношти, додека јас дремливо накај сонот паѓав,
ми дојде таа полусоголена во кошулка од лен,
се огледуваше ко Нарцис, божем стихови ќе раѓа,
а од очите ѝ искреше битка во која јас сум плен,
усните ѝ беа рујно вино но мајтапот ѝ ги гризнал,
дека беше распупена росна роза баш си признав
кога одеднаш таа лекичко в кревет ми се лизна.
2
Полузаспана, ме брецна получујно, со глас чуден,
со мека воздишка помеѓу секој задорлив збор,
“Спиеш ли бе, љубовнику мој стар, или си буден!“
И веднаш за неа се исправив јас цврст како бор,
ѝ го пиев кое и да е вино, не оставав капка фира,
дали вино од меана беше или гроздоберна шира,
беа тоа рајските вина и секако ќе беше многу шубе
ако одбиев вино од неа налиено, светот ќе го грубев
како предавник кон виното и кон таа што ја љубев.
А чистотникот што се буни, во неврат нека зајде,
боговите одредиле тоа вино нам да ни се најде,
тоа е божествен декрет, нема сомнеж ни трошка,
проколнати сме на локање а дадена ни е прошка. 
3

Ах, Хафизу, зар во светов сал твоите грешки беа,
дека покајанието си го ветил а потоа си го згазил;
та кој може, исполнет со вино и при женска смеа,
заробен од страст, такво тешко ветување да пази!
О Гордиев јазлу, исполнет како цвет со опоен мирис,
го силуваш овој покајник што не може да се смири!

Препев од англиската верзија:
https://archive.org/…/o…/odesfromdivanofh00hafiuoft_djvu.txt
******************
Хафиз, 22 препеви за принт, 8 страници А4
http://www.mediafire/file/d6285h3cuu3w6yg/Hafiz_22_prepevi.pdf

 1

Љубена, за сето што е скриено од погледот мој болен,

Господ нека се грижи и од бол и неволји да те чува!

Дење и ноќе ми недостигаш, без тебе сум жедно поле,

но сепак срцево и тогаш е со тебе во стварноста сува.

Додека во погребен покров во гробен прав се влечам,

протегам раце да ги допрам полите на твојот фустан,

со надеж дека бар они мојата болка може да ја лечат

кога не може да ми е достапна твојата докторска уста.

2

О, покажи ми ги молитвените лакови на твоите веѓи,

да можам да ги кренам рацеве како во божјиот храм

и да те гушнам наспроти законските и морални меѓи

што одредиле дека невенчано да се љуби било срам.

И, ако е запишано дека за тоа треба да се плати цена,

врз вжештениот вавилонски песок на глава ќе дубам,

како паднатиот ангел Харут, ќе пробам да те пленам,

макар и со магија да ти кажам колку многу те љубам.

Љубена, ако не за друго, подари ми ја милоста твоја

за атер на молитвите на моите до гроб верни колена.

Барем еднаш да те видам, да заврши голготава моја

со милост, со солзи на моето срце од тебе измолена.

3

Моиве тажни очи се обилните извори што ги полнат

стоте липтежни потоци кои во градиве ми се сливаат;

ти праќам семки на мојата љубов со таа река болна,

со надеж дека на брегот на твоето срце ќе допливаат,

дека таму барем една ќе прорти и ќе забие корен јак,

за потоа милионите ливчиња да бидат јасен мој знак

дека ти си моја љубов, мој копнеж прв и последен,

и дека барем за трошка твое внимание сум вреден.

4

Љубена, ти ме прободе со очите твои што се анџар,

крварам и немам надеж а сепак по доктор праќам:

докторот си ти иако знам дека си убиствената манџа

што со очиве ја исркав за сега од земја да се траќам.

О, љубена, неук доктор си, за ваква болка не ве учат,

оди лекувај друг пациент, јас сум безнадежен случај.

5

Ако очиве ми се израдуваат од лицата на некои други,

ако срцево за некоја друга жена породи копнеж поган

искорни ми ги очите кои на неверството станале слуги

а срцето нека ми се пеплоса во жарот на вечниот оган.
Хафиз, Хафиз, за вино, за жена и за песна си гладен

со таа ли љубов сакаш кај Љубената да одиш на гости?

Добро, добро, прави си како ќефот твој ќе ти даде,

со надеж дека Она на блудник како тебе ќе му прости.

********

Оригиналот тука:

https://archive.org/stream/odesfromdivanofh00hafiuoft/